Je hoort tegenwoordig steeds vaker dat mensen lactose vermijden, bijvoorbeeld omdat ze lactose-intolerantie hebben. Als je last hebt van intolerantie voor lactose kun je niet zomaar een lekker kopje cappuccino bestellen bij een restaurant, want dan heb je daarna ontzettend veel pijn en vaak een opgezwollen buik. Als je hier last van hebt, dan kun je ervoor kiezen om altijd melk en melkproducten te vermijden, maar eigenlijk is dat hartstikke zonde, want een cappuccino op zijn tijd is echt wel hartstikke lekker. In plaats van melk niet meer te drinken, kun je ook kiezen voor lactose-vrije melk. Benieuwd wat dit precies is en wat voor verschillende varianten van lactose-vrije melk er bestaan? We vertellen je er alles over in dit artikel.
Wat is lactose?
Laten we beginnen bij het begin. Wat is lactose precies? Volgens het Voedingscentrum is lactose een suikersoort. Deze suiker komt in melkproducten voor, en daarom wordt het ook wel melksuiker genoemd. Deze vorm van suiker valt onder koolhydraten. Het levert energie aan je lichaam en lactose zit in melk van zoogdieren.
Het proces: lactose-intolerenatie
Op het moment dat lactose je lichaam binnenkomt, gaat je lichaam aan het werk. Zo splitst het lactose in glucose en galactose. Als je last hebt van lactose-intolerantie kun je de melksuikers niet verteren of niet volledig. Als je lactose niet in extreem grote hoeveelheden produceert, dan zou je hier geen klachten van moeten ervaren. Is dit wel het geval, dan is er waarschijnlijk sprake van lactose-intolerantie. Als je problemen hebt met het verteren van lactoseproducten spreek je van lactosemalabsortpie, een aandoening die veel vaker voorkomt dan lactose-intolerantie. Ongeveer een derde tot de helft van de mensen met lactosemalabsorptie heeft lactose-intolerantie. Het is belangrijk om te weten dat lactose-intolerantie niet betekent dat je allergisch bent voor lactose – dat kan niet.
Koemelkallergie
Waar wel een vorm van allergie voor bestaat, is een allergie voor koemelk. Op het moment dat iemand met koemelk allergie koemelk drnkt, worden er in het afweersysteem antistoffen tegen een bepaald eiwit in koemelk aangemaakt. Bij lactose-intolerantie gaat eenzelfde soort reactie niet op: het afweersysteem speelt hier namelijk geen rol in. De lichamelijke reactie is ook geen reactie op de eiwitten, zoals bij een allergie, maar op de lactose (oftewel: melksuiker).
Oorzaken lactose-intolerantie
Hoe kan het nou zijn dat de één prima koemelk kan drinken, terwijl de ander hier een hevige lichamelijke reactie op krijgt? Het antwoord is redelijk simpel. Als je lichaam te weinig lactase aanmaakt, kun je lactose niet of niet volledig verteren. Lactase is een enzym wat in de dunne darm in de darmwand wordt aangemaakt. Afhankelijk van hoeveel lactase je aanmaakt of hoeveel lactose je binnenkrijgt, vergeren of verminderen je klachten. Maak je relatief veel lactase aan, dan heb je ook minder problemen met het binnenkrijgen van lactose en vice versa.
Symptomen lactose intolerantie
Hoe kun je een lactose-intolerantie herkennen? De volgende symptomen ontstaan in de dikke darm wanneer iemand met lactose-intolerantie lactose heeft binnengekregen.
darmrommelingen
opgeblazen gevoel
winderigheid
misselijkheid
buikpijn
diarree
obstipatie
Ook kun je waterige ontlastig en/of diarree hebben, omdat niet-verteerde lactose water aantrekt.
Lactosevrije melk
Gelukkig zijn er vandaag de dag allerlei slimme oplossingen voor mensen die lactose niet kunnen verdragen. Zo bestaat er lactosevrije melk. Waar in je lichaam lactose wordt gesplitst tot gluctose en galactose, heeft dit proces bij lactosevrije melk al plaats gevonden. Je lichaam hoeft dit dus niet meer te doen. Doordat dit proces al heeftplaatsgevonden, krijg je dus geen lactose meer binnen, maar gluctose en galactose. Je kunt het zien zoals je vroeger kleuren mengde. Als je blauw en rood met elkaar mengt krijg je paars. Stel je voor dat je op jouw schildersdoek geen paars wil hebben, dan kun je deze kleuren dus van elkaar splitsen en blauw en rood los van elkaar aanbrengen. Zo hoef je niet met paars te werken. Hetzelfde gaat op voor lactose. Het is goed om te weten dat lactosevrije melk wel sporen van lactose kan bevatten, die voor sommige mensen misschien alsnog te heftig zijn om t eten.
Varianten van lactosevrije melk
Je kunt natuurlijk lactosevrije melk aanschaffen waar de splitsing van lactose al heeft plaatsgevonden, maar er zijn ook een heleboel plantaardige alternatieven op de markt. Dit zijn onze favorieten.
Kokosmelk
Deze plantaardige vorm van melk wordt vervaardigd uit vruchtvlees van de kokosnoot en kun je in een melkpakvorm verkrijgen. Een glas kokosmelk zit boordevol goede vetten, maar heeft bevat niet veel eiwitten. Liefhebbers van de sportshcool zullen deze vorm van plantaardige melk dus liever willen vermijden.
Amandelmelk
In amandelen zitten, net als andere noten, allerlei aminozuren die essentieel zijn voor je lichaam. Doordat er veel vetten en vezels in deze melk zitten zul ej je al snel verzadigd voelen. Ook zitten er in amandelmelk een heleboel fosfaten en magnesium, wat goed is voor je zenuwstelsel. Amandelmelk kun je in de meeste supermarkten zowel gezoet als ongezoet kopen. Gezoete amandelmelk bevat vanzelfsprekend meer usikers, amar is ook een stuk zoeter van smaak.
Sojamelk
Ook een hele populaire variant van plantaardige melk is sojamelk. Met name omdat het rijk aan eiwitten is, en dus heel bevorderlijk voor spierbehoud en spiergroei. Daarnaast bevat het ook alle essentiele aminozuren. Echter is het wel belangrijk om te weten dat soja vaker wel dan niet genetisch gemanipuleerd is en fytinezuur bevat. Dit stofje kan ervoor zorgen dat je lichaam minder goed wordt in het opnemen van vitamines en mineralen.
Havermelk
Tot slot kun je ook kiezen voor havermelk. Dit is misschien wel de meest populaire vorm van zuivelvrije melk, en het was dan ook een ramp toen de havermelk in Amsterdam ineens overal op bleek te zijn. Het is een erg milieuvriendelijke vorm van plantaardige melk. Zo is het veganistisch en komen er geen dieren aan bod in het productieproces, maar heeft het maken van havermelk ook minder water nodig dan wanneer andere soorten melk (zoals soja of amandel) worden vervaardigd worden. In havermelk zitten niet veel vezels eiwitten, maar wel veel B-vitamines en calcium. Overigens zitten er in havermelk alsnog wel meer vezels en eiwitten dan in amandelmelk.
